انکودر چیست؟

به طور کلی انکودر به تجهیزی گفته می شود که یک حرکت مکانیکی (خطی و دورانی) را به سیگنال الکتریکی تبدیل کرده تا بتوان مشخصه های متفاوتی را از آن سیگنال مورد استفاده قرار داد، یا به طور ساده تر انکودرها وسیله ای هستند که حرکت دورانی یا خطی را به سیگنال دیجیتالی 0 یا 1 تبدیل می کنند البته ناگفته نماند که بعضی از انکودر ها خروجی آنالوگ (0 تا 10 ولت و یا 4 تا 20 میلی آمپر) دارند.

از جمله کاربردهای انکودر در صنعت و کارخانجات می‌توان به استفاده از آن در کارخانجات فولاد، دستگاه‌های نساجی، دستگاه‌های برش چوب و CNC، دستگاه‌های تولید کاشی و سرامیک و کارخانجات سیمان اشاره کرد. از انکودر در انواع پروژه‌های تحقیقاتی نیز استفاده می‌شود.

به صورت کلی در اتوماسیون صنعتی از انواع انکودر یا اینکودر (Encoder) استفاده‌های بسیاری می‌شود و این تجهیز در اتوماسیون مهم است و در صنایع بسته‌بندی و دستگاه‌های صنعتی که نیاز به اندازه گیری سرعت و موقعیت است از انکودر‌های مختلفی استفاده می‌شود.

یک مثال ساده از انکودر

کاربرد انکودرها در سرو موتور ها مثال ساده و فراوان این کاربرد می باشد که خروجی انکودر به اینورتر مخصوص سرو متصل می شود.

معرفی انواع انکودرها

به دلیل شرایط و کاربردهای متفاوت، انکودرهای متفاوتی نیز داریم که در زیر سعی شده در دسته بندی های متفاوت انواع آنها را ذکر نماییم؛

انکودر از لحاظ ساختمان

• انکودر های خطی
• انکودر های چرخشی و یا دورانی

انکودر  ها از لحاظ عملکرد و ساختمان داخلی

• نوری
• مغناطیسی
• خازنی

انکودرها از نظر نوع خروجی سیگنال

• مطلق
• افزایشی

کاربرد انکودر چیست

انکدر ها معمولا در سیستم های اتوماسیون و کنترلی در قسمتی نصب می شوند که بتوانند از خروجی فیدبک را برای کنترلر ارسال کنند و پارامترهای زیر را مشخص کند:

• اندازه گیری سرعت
• اندازه گیری و کنترل موقعیت
• جهت چرخش شفت

شما تصور کنید که قصد کنترل سرعت یک موتور الکتریکی را دارید، اگر شما فرمان های موتور را از یک اینورتر به آن اعمال کنید و سرعت را کم و یا زیاد نمایید توانسته اید تا سرعت موتور را کنترل کنید ولی مشکل اصلی زمانی پیش می آید که شما قصد داشته باشید تا سرعت موتور را روی سرعت خاص به صورت دقیق و ثابت نگه دارید در این حالت شما نیاز به گرفتن فیدبک از موتور دارید اما این سوال پیش می آید که آیا سرعت دقیق موتور همان عددی که شما به آن اعمال کرده اید یا خیر؟، پس یکی دیگر از کاربرد های انکدر اندازه گیری سرعت موتور ها می باشد.

مواردی پیش می آید که شما می خواهید نوار نقاله مورد نظرتان به اندازه ای مشخص حرکت کند و در آن نقطه توقف کند که این موضوع یکی از پرکاربردترین نوع استفاده از انکدر در صنعت مخصوصا در ماشین آلات بسته بندی و پرکن های صنعتی می باشد. برای این کار شما خروجی انکدر را اندازه گیری می کنید و با در نظر گرفتن ضرایب گیربکس و کوپلینگ ها مسافت طی شده را به دست می آورید، این کار به اصطلاح کنترل موقعیت نامیده می شود.

در کتاب انکودر – Encoder شما در 62 صفحه با اصول کلی و البته موارد حاشیه ای آن در صنعت آشنا خواهید شد.